5x preventiemaatregelen bij decubitus

5x belangrijke maatregelen

Decubitus, ook wel doorligwonden genoemd, is een veelvoorkomend probleem bij mensen die langdurig in dezelfde houding liggen of zitten. Deze wonden ontstaan door druk- en schuifkrachten op de huid en onderliggende weefsels. Ze veroorzaken pijn, vergroten het risico op infecties en verlengen vaak de herstelperiode.

Het goede nieuws: met de juiste preventieve maatregelen is decubitus in veel gevallen te voorkomen. We zetten de vijf belangrijkste maatregelen voor je op een rij in dit blogartikel.

1. Regelmatig wisselen van houding

Langdurige druk op één plek is dé grootste risicofactor voor decubitus. Zorg er daarom al preventief voor dat de houding regelmatig wordt aangepast:

In bed: elke 3 tot 4 uur wisselen van zij-, rug- of buikligging (goed kijken naar de conditie van de bewoner). Uiteraard moet er per zorgvrager gekeken worden naar algeheel welbevinden en conditie. Denk hierbij aan mensen die overmatig zweten of incontinent zijn, er sneller wisselligging plaats moet vinden.
In een stoel of rolstoel: Minimaal elke 2 uur even verplaatsen of overeind komen. Uiteraard is het altijd beter als het meer gebeurt.

Een wisselliggingsschema kan helpen om dit gestructureerd uit te voeren.

2. Gebruik van ondersteunende hulpmiddelen

Speciale (ad)matrassen, zitkussens of positioneringshulpmiddelen kunnen de druk beter verdelen en zo de huid ontlasten. Denk aan:

Een anti-decubitusmatras.
Kussens voor tussen knieën of enkels om wrijving te verminderen.
Rolstoelkussens die drukpunten verlichten.

Het kiezen van het juiste hulpmiddel gebeurt altijd in overleg met een zorgprofessional. TIP: niet vergeten wat het belang is van juiste gebruik van de hulpmiddelen. Verkeerd gebruik hiervan kan juist schade veroorzaken.

3. Optimale huidverzorging

Een gezonde huid kan beter tegen een stootje. Huid die te droog of juist te vochtig is, raakt sneller beschadigd. Let daarom op:

Dagelijkse inspectie: controleer kwetsbare plekken zoals hielen, stuit, heupen en ellebogen.
Goede hygiëne: reinig de huid voorzichtig en gebruik milde, pH-neutrale producten.
Bescherming: voorkom huidirritatie door transpiratie, urine of ontlasting met speciale barrièremiddelen.

4. Goede voeding en vochtinname

Voeding speelt een grote rol bij huidherstel- en weerstand. Tekorten aan eiwitten, vitamines en mineralen vergroten het risico op decubitus.

Zorg voor:

Eiwitrijke maaltijden (vis, vlees, zuivel, peulvruchten).
Voldoende vitamine C en zink voor wondgenezing.
Voldoende vocht (1,5 tot 2 liter per dag, tenzij medisch anders geadviseerd).
Schakel tijdig een diëtiste in. Mensen met nierinsufficiëntie mogen bijvoorbeeld weer niet te veel eiwitten, dus overleg altijd eerst.

5. Scholing en alertheid van zorgverleners

Preventie begint bij bewustwording. Het is cruciaal dat zorgverleners én mantelzorgers weten waar ze op moeten letten. Denk aan:

Training in het signaleren van de eerste huidveranderingen (roodheid, warmte, verkleuring).
Kennis van risicofactoren zoals immobiliteit, ondervoeding of incontinentie.
Samenwerken met artsen, fysiotherapeuten en diëtisten om risico’s zo klein mogelijk te maken.

Decubitus kan een grote impact hebben op de kwaliteit van leven, maar met de juiste maatregelen is het vaak goed te voorkomen. Door aandacht te besteden aan regelmatige houdingswisselingen, hulpmiddelen, huidverzorging, voeding en scholing, wordt de kans op doorligwonden aanzienlijk verkleind.

Bij Jacare staan we voor deskundige zorg, waarbij preventie altijd voorop staat.