Waarom preventie van doorligwonden zo belangrijk is: 5x inzichten van een wondverpleegkundige

Doorligwonden, ook wel bekend als decubitus, vormen een van de meest voorkomende complicaties bij bewoners die langdurig bedlegerig zijn of beperkte mobiliteit hebben. Als wondverpleegkundige zie ik dagelijks de impact van doorligwonden, zowel fysiek als emotioneel. Deze wonden zijn niet alleen pijnlijk én soms zeer lastig te behandelen, maar ze kunnen ook ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken en leiden tot een langere hersteltijd of overlijden. Daarom is preventie van essentieel belang en zetten wij als Jacare ons hier voor in. Hieronder bespreek ik, als wondverpleegkundige, waarom het voorkomen van doorligwonden cruciaal is, en welke preventieve maatregelen het verschil kunnen maken voor kwetsbare bewoners.

Wat zijn doorligwonden nu eigenlijk?

Doorligwonden ontstaan wanneer de huid en onderliggende weefsels langdurig onder druk staan, meestal op plaatsen waar het bot dicht onder de huid ligt, zoals de hielen, stuit en heupen. Deze druk belemmert de bloedtoevoer naar de huid, waardoor het weefsel beschadigd raakt en er wonden ontstaan. Decubituswonden worden geclassificeerd in vier categorieën, variërend van oppervlakkige roodheid tot diepe wonden die spieren en botten aantasten. Als wondverpleegkundige zie ik dagelijks decubitus, in tal van categorieën, en weet dus uit eigen hand hoe pijnlijk doorligwonden zijn. 

De belangrijke risico’s van doorligwonden

Doorligwonden hebben grote gevolgen voor de gezondheid van mensen en kunnen dus leiden tot complicaties zoals infecties, sepsis en zelfs levensbedreigende situaties (wist je dat de acteur die Superman speelde, overleden is aan de gevolgen van decubitus?). Wondzorg is complex en kostbaar en bewoners hebben vaak intensieve zorg nodig. Het voorkomen van doorligwonden helpt niet alleen de kwaliteit van leven van de bewoner te verbeteren, maar voorkomt ook de noodzaak van dure behandelingen en ziekenhuisverblijven. Preventie is kostenbesparend werken! 

Daarnaast kunnen doorligwonden leiden tot een langere hersteltijd en een vermindering van de mobiliteit van de bewoner. Dit heeft invloed op hun algemene welzijn, wat vaak resulteert in een negatieve impact op hun emotionele en mentale gezondheid. Daarom is een preventieve benadering essentieel om niet alleen fysieke, maar ook psychologische schade te beperken.

Waarom preventie van doorligwonden cruciaal is

1. Kwaliteit van leven verbeteren: Doorligwonden zijn pijnlijk en kunnen het dagelijkse leven van bewoners ernstig belemmeren. Preventie zorgt ervoor dat bewoners zich comfortabeler voelen, met minder kans op pijnlijke en langdurige wonden.
2. Sneller herstelproces: Wanneer doorligwonden worden voorkomen, is het herstelproces sneller en minder gecompliceerd. Bewoners die vrij blijven van doorligwonden hebben minder medische interventies nodig en kunnen sneller terugkeren naar hun normale activiteiten.
3. Vermindering van ziekenhuisopnames en klosten: Doorligwonden vereisen vaak intensieve zorg en kunnen leiden tot lange ziekenhuisopnames. Dit verhoogt de zorgkosten aanzienlijk. Preventieve maatregelen zoals regelmatige herpositionering van de bewoner en het gebruik van drukverlagende hulpmiddelen kunnen deze kosten drastisch verlagen.
4. Voorkomen van secundaire complicaties: Doorligwonden kunnen leiden tot secundaire complicaties, zoals infecties en weefselschade. In ernstige gevallen kan dit zelfs leiden tot levensbedreigende situaties. Door preventieve zorg worden deze risico’s sterk verminderd.

Preventieve maatregelen tegen doorligwonden

Preventie van doorligwonden vereist een multidisciplinaire benadering, waarbij zowel verpleegkundigen als zorgverleners betrokken zijn. Enkele effectieve preventieve strategieën zijn:

• Regelmatig verplaatsen van de bewoner: Door de bewoner regelmatig te verplaatsen, kan de druk op kwetsbare lichaamsdelen worden verminderd. Het is essentieel om bewoners minstens elke vier uur van liggende houding te laten veranderen en 2 uur van zittende houding (casus afhankelijk, dus bij vragen neem dan zeker contact met ons op).
• Gebruik van drukverlagende hulpmiddelen: Drukverlagende matrassen, kussens en positioneringshulpmiddelen helpen de druk te verdelen en verminderen het risico op doorligwonden aanzienlijk. Speciale schuim- of luchtdrukmatrassen bieden extra ondersteuning.
• Goed hydratatie- en voedingsbeheer: Goede voeding en hydratatie versterken de huid en verbeteren de genezingscapaciteit van het lichaam, waardoor de kans op doorligwonden afneemt. Een uitgebalanceerd dieet met voldoende eiwitten, vitaminen, gezond vetten en onbewerkte koolhydraten is belangrijk voor een gezonde huid. Klik hier voor meer informatie of neem contact op met onze voedingstherapeut.
• Regelmatige inspectie van de huid: Dagelijkse controle van de huid helpt om vroegtijdige tekenen van decubitus te detecteren. Roodheid, warmte en zwelling zijn vaak de eerste signalen dat er drukschade ontstaat.
• Training en educatie van zorgverleners en familieleden: Zorgverleners en familieleden spelen een cruciale rol in de preventie van doorligwonden. Door hen op te leiden in het herkennen van risicofactoren en het uitvoeren van preventieve maatregelen, kan het risico op doorligwonden sterk worden verminderd.

De rol van de wondverpleegkundige in preventie

Als wondverpleegkundige heb ik een belangrijke taak in het onderwijzen en begeleiden van zowel bewoners als zorgverleners. Mijn ervaring leert dat een goed begrip van doorligwonden en hun preventie het verschil maakt tussen een pijnvrij herstel en langdurige complicaties. Door regelmatig te overleggen met artsen, therapeuten, wondverpleegkundige- en decubitusspecialisten en andere zorgprofessionals kunnen we een preventieplan op maat ontwikkelen dat is afgestemd op de behoeften van de patiënt.

Mijn conclusie:

Preventie van doorligwonden is niet alleen belangrijk, het is essentieel voor het welzijn en de levenskwaliteit van bewoners met een verhoogd risico op decubitus (doorligwonden). Door het nemen van preventieve maatregelen, zoals het regelmatig herpositioneren van bewoners, het gebruik van drukverlagende hulpmiddelen en het bieden van adequate voeding, kunnen we de kans op doorligwonden aanzienlijk verminderen. Voor bewoners zelf betekent dit minder pijn, minder complicaties en een sneller herstel. Als wondverpleegkundige sta ik dagelijks klaar om bewoners te ondersteunen in dit preventie proces en samen te werken aan een comfortabelere en gezondere toekomst.