Decubitus, ook wel bekend als doorligwonden of drukzweren, zijn beschadigingen aan de huid en het onderliggende weefsel als gevolg van langdurige druk op een bepaald deel van het lichaam.
Maar hoe ontstaat het eigenlijk? Onze wondverpleegkundige Lieke ‘dook’ in het onderwerp. Het ontstaan van decubitus wordt namelijk beïnvloed door zowel extrinsieke (externe) als intrinsieke (interne) factoren.
Hier zijn enkele voorbeelden van:
Extrinsieke factoren:
- Druk: Langdurige druk op een specifiek lichaamsdeel is de meest voorkomende extrinsieke factor die bijdraagt aan decubitus. Het kan optreden wanneer een persoon gedurende lange tijd op een bed, stoel of ander oppervlak blijft liggen of zitten zonder te bewegen.
- Schuifkracht: Wanneer de huid over een oppervlak wordt geschoven (bijvoorbeeld wanneer een persoon verschuift in bed zonder op te staan), kunnen schuifkrachten ontstaan die de huid en het onderliggende weefsel beschadigen.
- Wrijving: Wrijving tussen de huid en een oppervlak kan de huid beschadigen, vooral als de huid vochtig is.
- Vochtigheid: Vooral de vochtige huid is gevoeliger voor beschadiging. Zweet, urine of andere lichaamsvloeistoffen kunnen de huid verweken en de kans op decubitus vergroten.
- Huidgezondheid: De gezondheid en toestand van de huid van een persoon spelen een rol. Kwetsbare of beschadigde huid is vatbaarder voor decubitus.
De intrinsieke factoren:
- Verminderde mobiliteit: Patiënten die niet in staat zijn om zelf te bewegen of hun lichaamsgewicht te verplaatsen, lopen een groter risico op decubitus.
- Verminderde gevoeligheid: Mensen met verminderde sensatie, zoals bij diabetes of neurologische aandoeningen, kunnen zich niet bewust zijn van druk- of wrijvingspunten, waardoor ze vatbaarder zijn voor decubitus.
- Slechte voeding: Onvoldoende voeding kan leiden tot verlies van spiermassa en verzwakte weefsels, waardoor de huid minder weerstand biedt tegen druk.
- Leeftijd: Oudere mensen hebben mogelijk een dunner huidweefsel en een verminderd vermogen om beschadigd weefsel te herstellen, waardoor ze meer vatbaar zijn voor decubitus.
- Onderliggende medische aandoeningen: Factoren zoals diabetes, hartaandoeningen, obesitas en andere chronische aandoeningen kunnen de bloedcirculatie verminderen en de genezing vertragen, waardoor het risico op decubitus toeneemt.
Onze conclusie is dat het voorkomen van decubitus een combinatie van maatregelen vereist, waaronder regelmatige positionering van patiënten, het gebruik van speciale kussens en matrassen, goede huidverzorging en het identificeren en aanpakken van intrinsieke risicofactoren. Het is enorm belangrijk om samen te werken met medisch professionals om decubitus te voorkomen en te behandelen bij mensen met een verhoogd risico!
