Vandaag heb ik afgesproken met Saskia Rolloos, Saskia is verpleegkundig specialist. We gaan met haar in gesprek over wondzorg.
Vertel eens…. Wie is Saskia Rolloos nu?
“Mijn naam is Saskia Rolloos en ik ben master opgeleide verpleegkundig specialist. Verpleegkundig specialisten hebben meer verantwoordelijkheden en bevoegdheden dan de reguliere verpleegkundigen. Hierbij kan gedacht worden aan het voorschrijven van geneesmiddelen. (bijvoorbeeld; hormoonzalven, antibioticakuur of bijvoorbeeld antibacteriële zalven).
Dit doe ik dan ook in de dagelijkse praktijk. Voor mijn werk zie ik (met verwijzing van huisartsen, medisch specialisten of wijkverpleegkundigen) patiënten met complexe wonden. Deze patiënten bezoek ik dan in thuissituatie waarbij ik gericht advies geef rondom de wondzorg. Hierbij vind ik het belangrijk om transparant te blijven naar de hoofdbehandelaar toe, dit door een terugkoppeling te geven. Mocht het vragen oproepen bij de hoofdbehandelaar, dan wordt er contact met mij opgenomen. Zo blijft het zichtbaar en helder waar we mee bezig zijn. Goede samenwerking en communicatie is erg belangrijk, zodat er niet langs elkaar heen gewerkt gaat worden.”
Wondzorg
Waar komt je interesse in wondzorg vandaan?
“Eigenlijk wilde ik dermatoloog worden. Ik heb altijd interesse in de huid gehad. Van de huid kun je namelijk veel aflezen. Ik werd toen ingeloot voor de geneeskunde, maar had ook de wens om moeder te worden. Op zo’n punt moet je prioriteiten stellen en heb toen geen geneeskunde meer gedaan. Ik ben gaan werken op de poli dermatologie. Ik was daar decubitus verpleegkundige daarnaast hield ik mij ook bezig met eczeem en huidkanker controle. Uiteindelijk in het gedeelte van de wonden blijven hangen.”
Saskia Rolloos aan het woord
In elk vakgebied heb je altijd leuke maar ook minder leuke kanten. Wat is dit in jouw vakgebied?
“Het minst leuke aan mijn vakgebied is als er mensen komen te overlijden door lelijke wonden, dit zijn dan voornamelijk decubitus wonden. Het is dan erg om te zien dat niets mag helpen ondanks dat alles ingezet is (voeding, wondbehandeling en antidecubitus matrassen en kussens).
Het is dan wel weer mooi dat je in het laatste stadium comfort kan bieden aan de mensen met alle kennis en materialen die je beschikt en zo dit proces kan begeleiden. Ook vind ik het minder prettig dat er wat haken en ogen zitten in de samenwerking onder de zorg professionals. Alsof iedereen de patiënt naar zich toe wilt trekken. Het zou mooi zijn als er meer een samenwerking komt onderling en gebruik kunnen maken van elkaars expertise.
Op wat voor moment word jij ingeschakeld om mee te kijken
“Vanaf 1 januari 2009 hebben de zorgverzekeraars de regels wat aangescherpt: bestaat de wond langer dan 4 weken? Dan moet deze opgeschaald worden naar een expertisecentrum. Aan een expertisecentrum worden eisen gesteld. De overheid heeft deze regel bedacht, wel merk ik dat de theorie en praktijk nog niet altijd soepel lopen samen.
Dit betekent dat het nog wel eens langer duurt dan 4 weken voordat een patiënt doorverwezen wordt naar een expertise centrum. Dit is nog wel een uitdaging om alle neuzen dezelfde kant op te laten staan.”
Consult Wondzorg
Wat voor wond vind jij het meest uitdagend om te behandelen?
“Meest leuke (in hoeverre het leuk is) wonden zijn de wonden die snel of gemakkelijk genezen. Waar “simpele actie” al wonderen doet. Hierbij kun je denken aan een veneuze ulcus, waarbij het been vol staat van het vocht en deze eerst effectief gaat zwachtelen. Hier heb je dan al veel bij gewonnen.
Meest ondankbare wond is de diabetes wonden of de arteriële ulcus. Dit zijn wonden die niet tot moeilijk dicht gaan, en dit dus ook geaccepteerd moet worden.”
Een consult kan dit rechtstreeks aangevraagd worden of gaat dit via een verwijzer?
“Mensen kunnen en mogen mij zelf bellen, maar ik vraag dan wel of de huisarts hier ook van op de hoogte is. Dit om dus transparant naar elkaar te blijven. De huisarts weet dan ook wat er speelt. Wij hoeven dus geen schriftelijke verwijzing, maar we willen wel dat de huisarts op de hoogte wordt gebracht.
Omdat wij antidecubitus specialist zijn, volgen er toch ook nog wat vragen over decubitus wonden.
Wat is nou echt een kenmerk van een decubitus wond?
Zonder druk of wrijvingen, geen decubitus. Dus druk en wrijfplekken zijn echt wel kenmerken van decubitus.”
Decubitus en vochtletsel
Decubitus en vochtletsel kunnen snel met elkaar verward worden. Hoe onderscheid je ze?
“Zonder incontinentie is er vaak geen vochtletsel. Is iemand niet bedlegerig, is het vaak geen decubitus. Anamnese is dus erg belangrijk. Is iemand bedlegerig en incontinent, is het in de praktijk vaak lastig te onderscheiden. kennis en ervaring is hierbij wel belangrijk. Vaak zeggen wondranden ook wat over wat voor soort wond het is.
Behandeling Decubitus
Wat is belangrijk bij behandeling van een decubitus wond?
“Niet alleen de wond behandelen, maar het geheel meenemen. Dus goede voeding, wondbehandeling en lig-ondersteuning.
Wat er dan vaak bij inschiet en onderschat wordt, is een goede zitondersteuning. Je ziet geregeld dat mensen op een prachtig AD-matras liggen, maar vervolgens wel een hele dag in een rolstoel zitten zonder goed zitkussen. Dus decubitus wonden heeft 3 grote belangrijke pijlers: Wondzorg, goede voeding en zit/lig ondersteuning.”
Categorieën Decubitus
Decubitus kent verschillende categorieën. Bij welke categorie kom jij er vaak bij?
“Bij categorie 3. De meest geziene decubitus wond is categorie 3 op de hiel. Dit zijn ook ondankbare wonden om weer dicht te krijgen.
Ik zie weinig categorie 2. Als ik deze zie kan ik adviezen geven en een pleister voorschrijven, omdat er toch al ontvelde huid is. Er zijn organisaties die al snel/in een vroeg stadium bellen en niet zelf gaan aanmodderen. Dit is zeker wel gunstig, zo ben je er snel bij en erger proberen te voorkomen.”
Wat is een feit en wat is een fabel over behandelen van decubitus wonden?
Feiten:
- Wisselligging/ druk wegnemen is erg belangrijk, ook als er een ad-matras aanwezig is.
- Goede diagnose is eerste stap voor een goede behandeling.
Fabels:
- Handschoen vullen met water en onder hiel leggen, dit doet niet veel. Tenzij iemand doodstil ligt, anders is de hiel er snel van af. Dit heeft dus geen enkele zin.
- Wisselligging hoeft niet gegeven te worden als er een als er een matras aanwezig is.
- Geen kussen onder onderbenen leggen om hielen vrij te leggen, wat dit veroorzaakt trombose benen is ook een fabel.
- Smeren/masseren bij decubitus. Dit is achterhaald. Het zou mooi zijn als deze fabel ook de wereld uit kan gaan.
- Plakken van pleisters (schuimverband) ter voorkoming van decubitus. Je ziet niet wat er onder de pleister gebeurd. ivm kostbaarheid blijft een pleister 5-7 dagen zitten, je ziet niet wat er gebeurt en het neemt de druk niet weg.
Er zijn verschillende soorten wonden. Wat is de hoofdregel van wondbehandeling van verschillende wonden?
“Werken volgens een wondprotocol. Deze richtlijnen zijn landelijk vastgelegd. Eigenlijk werken we via een soort beslis boom. Daaruit wordt bepaald welke wondzorg geboden moet worden en welke materialen we dan in gaan zetten. Wat vaak gedacht wordt, is dat een rode wond aan het genezen is, dit kan echter ook een tumorwond zijn.
Gele wonden geïnfecteerd? Dit is niet automatisch bij een gele wond. Zwarte wond hoeft niet gelijk necrotisch te zijn. Diagnose is het sleutelwoord. Waar komt de wond vandaan. Zonder duidelijke diagnose kun je geen effectieve wondzorg inzetten.”
Wondzorg
Levenslang wondzorg of nog andere toekomst dromen?
“Moeilijke vraag. Voor nu heb ik het nog goed naar mijn zin. Ik zie nog uitdaging in mijn werk en dat vind ik belangrijk. Ik kan niet zeggen of ik dit tot mijn 68 ste ga doen. Wat ik dan nog wel zou willen, weet ik eigenlijk ook niet. Voorlopig blijf ik actief binnen mijn vakgebied.”
Lieke vat samen
Het was een leuk gesprek met Saskia. Ik heb er zeker wat van geleerd en ik hoop velen met mij. Uit het interview komt wederom naar voren dat het belangrijk is om met de neuzen dezelfde kant op te staan, dit om kwaliteit te kunnen bieden rondom de zorg van de patiënt. Wondzorgzeeland en Jacare kijken dezelfde kant op, ieder op zijn eigen manier met zijn eigen expertise.
Samenwerken is hier het sleutelwoord.
Jacare als decubitus specialist blijft ten alle tijden op de hoogte van de ontwikkelingen in en rond het vakgebied van decubitus, mochten er nog vragen zijn stel ze! want WIJ staan voor jullie klaar!
Tot de volgende blog, en heb je vragen? Stel ze mij gerust via onze contactpagina.